Layers of Time, 2024
Grond is opgebouwd uit lagen van tijd. Ook ons tijdperk komt ooit terecht in een nieuwe laag.
Margriet van Weenen (1983, Kampen) wil begrijpen hoe de grond waarop ze woont, is ontstaan. Ze zoekt daarom naar plekken waar de verschillende ijstijden van het Pleistoceen bijdroegen aan de vorming van de Groningse bodem. Deze grond was aan het einde van het Pleisoceen nog een pooltoendra. Toen Nederland nog op de evenaar lag, ontstond in het Cabroon al gas in de grond door de afbraak van planten- en dierenresten in moerasbossen.
Met haar camera fotografeerde van Weenen bij Fiemel het ondergelopen land na een storm. Bij de Groningse stuwwallen, gevormd door een ijskap, legde ze met haar camera een klein en zonverlicht ijsschotsje vast. Ook fotografeerde ze de kust van de Waddenzee. Al deze plekken hebben een geologische verbinding met het Noordpoolgebied. Het ijs en smeltwater van de Noordpool vervoerden in een proces van duizenden jaren klei en zand en vormden zo mede de grond van Groningen.
In deze serie speelt water een grote rol, omdat je volgens Van Weenen niet naar land kan kijken zonder ook de zee te zien. Grond en water staan altijd in relatie tot elkaar. Het smeltwater van de laatste ijstijd vormde ooit de Noord- en Waddenzee en onder andere smeltwater dreigt Nederland nu opnieuw te overspoelen.
Van Wenen beschildert haar foto’s. Ze wil dat het schilderen de foto overneemt. Vervolgens scant ze de schildering weer in waardoor bij het afdrukken de fotografische eigenschappen van het werk opnieuw terrein winnen. Soms voegt ze daarna weer verfstreken toe aan het werk. Haar proces is zo een spel tussen allerlei lagen, zowel de geologische lagen van tijd als de lagen verf en fotoafdrukken die ze zelf toevoegt.
Van Weenen voelt sterk dat de grond waarop iemand woont, ook diens identiteit mede vormgeeft. In Groningen ziet ze om zich heen dat die identiteit gepaard gaat met angst, juist omdat de bodem niet veilig is. Het ontstaan van de grond in Groningen was een proces van miljoenen jaren, een niet te vatten hoeveelheid tijd. Voor haar voelt het alsof de aarde nu terugslaat, omdat we in een fractie van tijd enorme hoeveelheden grondstoffen uit de bodem gewonnen en gebruikt hebben. Uiteindelijk plaatst ze met haar installatie de menselijke tijd en invloed in perspectief door haar blik te richten op de eeuwenoude en eeuwigdurende tijd die onder haar voeten is verstreken.