Morphic Fields, 2024
As Above So Below, 2024
Die-versing, 2024
Observer Effect, 2024
Charged Yearnings, 2024
Zonnestormen, onweersbuien en andere magnetische krachten zorgen ervoor dat de grond onder onze voeten met elektriciteit geladen is. Dat gegeven vormde voor Joppe Venema (1998, Roden) de kiem van een nieuwe installatie.
Tweeduizend jaar geleden gebruikte men in Irak al elektriciteit uit zand voor het maken van de eerste batterijen. Ook Venema maakte in CAMPIS een eigen batterij met aarde afkomstig uit Drenthe, de provincie waar hij is geboren: veengrond.
Jarenlang werd juist die grond afgeschraapt voor de productie van turf en op de plek waar Venema vond, haalt de Nederlandse Aardolie Maatschappij nog steeds olie uit het oppervlak. Venema ziet het als een cyclus van uitbuiting; iedereen wil iets van het eeuwenoude hoogveen. In dat zwarte, vochtige materiaal gaan allerlei energiestromen schuil die wij mensen niet kunnen zien. Via de beelden die hij maakt, probeert hij deze stromen zichtbaar te maken. Zo wordt elektriciteit uit de veengrond via zijn installatie omgezet in licht.
Ook hangen er witte vellen aan de muur. Via een negentiende-eeuwse fototechniek liet Venema hoge voltage stroom door verschillende objecten bewegen. Door de elektriciteit lichten de objecten op en worden ze direct gevangen op lichtgevoelig papier. Daarmee verschijnen er vormen op de witte vellen die aan aura-tekeningen doen denken. Alsof op ieder moment, ook nu nog, de stroom door het object raast.
De sporen die elektronen nalaten en de magnetische sferen die onze aarde huisvest, zijn voor ons blote oog niet te onderscheiden. Met wetenschappelijke tekeningen geeft Venema die sporen gestalte en vertaalt ze naar een aluminium wandsculptuur.
In Drenthe bevindt zich het telescoopnetwerk van LOFAR. Via de antennes van dit netwerk onderzochten wetenschappers op welke wijze bliksem inslaat in de grond. De animatie[1] die LOFAR maakte om de lokale bliksem van Drenthe te visualiseren, kreeg een plek in het werk van Venema. In zekere zin zorgt die lokale bliksem er tenslotte voor dat de veengrond in zijn werk licht geeft.
Venema’s installatie in CAMPIS doet denken aan een experimenteel meetstation met antennes, bliksemafleiders, wetenschappelijke tekeningen en foto’s. Maar wat wordt hier eigenlijk gemeten en met welk doel? Venema lijkt vooral aan het meten zelf een hoofdrol te willen geven.
[1] 3D model of lightning captured by LOFAR, Drenthe
Visualization: Stijn Buitink (Free University of Brussels, Belgium) Observation & Reconstruction: Brian Hare & Olaf Scholten (University of Groningen, Netherlands), ASTRON